Green Velo

Szlak rowerowy dookoła Zagnańska jest jedną z dwóch tras rowerowych, wytyczonych w tej gminie. Jest oznakowany kolorem czerwonym i ma długość niespełna 13 kilometrów. Rozpoczyna się i kończy w Zagnańsku, prowadząc do dwóch, z trzech największych atrakcji okolicy: Dębu Bartek i kamieniołomu w Zachełmiu, w którym odkryto skamieniałe ślady tetrapodów - pierwszych zwierząt lądowych. Szlak jest dość chaotycznie oznakowany i dość pagórkowaty, ale jest malowniczy, ciekawy, biegnie dobrymi drogami i nadaje się na wycieczkę rekreacyjną.
Ogólny przebieg szlaku: Zagnańsk, urząd gminy (0,0 km) - Dąb "Bartek" (1,3 km) - Jasiów (2,3 km) - Goleniawy (3,5 km) - stacja kolejowa Zagnańsk (7,9 km) - kamieniołom Zachełmie (9,1 km) - Zachełmie (10,1 km) - Zagnańsk, urząd gminy (12,5 km).
Szlak rozpoczyna się w centrum Zagnańska. Wieś ta założona została w średniowieczu, przez biskupów krakowskich. Od początku XX wieku stała się istotnym ośrodkiem przemysłu drzewnego, z uwagi na dostępność drewna z rozległej Puszczy Jodłowej. We wsi znajduje się barokowy kościół i sporo starych, drewnianych domów.
Jednak największą atrakcją okolicy jest dąb Bartek, znajdujący się też w herbie Zagnańska. Szlak prowadzi w jego kierunku, dość ruchliwą drogą wojewódzką. To chyba najbardziej znane drzewo w Polsce, liczy sobie ponad 650 lat i ma blisko 10 metrów obwodu pnia. Dąb od lat choruje, jego konary podpierane są przez specjalne filary.
Od tego miejsca szlak biegnie jeszcze kawałek w stronę Samsonowa, zakręca jednak na południe. Warto wydłużyć wycieczkę, aby zobaczyć monumentalne ruiny huty "Józef". Ten wielki zakład powstał i uległ zniszczeniu w XIX wieku i był jedną z największych fabryk Królestwa Polskiego, istniejącym w miejscu zakładów, wytapiających żelazo już od średniowiecza. Do naszych czasów przetrwały, zniszczone w wyniku pożarów, ruiny wielkiego pieca, odlewni i węgielni oraz lepiej zachowane domy robotników. Warto także zobaczyć tu kamienny drogowskaz z XVII wieku oraz dwa miejsca pamięci, związane z historią II wojny światowej.
Z Samsonowa można wrócić drogą asfaltową do wsi Goleniawy, którą prowadzi szlak, przecinając linię kolejową. Kieruje się on na wschód, mijając stację kolejową Zagnańsk, a następnie prowadząc do podnóża Góry Chełmowej.
W tym miejscu znajduje się rezerwat przyrody, chroniący dawny kamieniołom dolomitów. Tutejsze skały osadowe mają 300 do 400 milionów lat. To właśnie w tym miejscu miało miejsce sensacyjne odkrycie archeologiczne, które pozwoliło przesunąć o miliony lat datę wyjścia zwierząt morskich na ląd. W skałach odnalezionych w kamieniołomie znaleziono zamienione w kamień tropy tetrapodów - pierwszych, prymitywnych zwierząt lądowych, poruszających się na czterech łapach. Tym samym kamieniołom tutejszy stał się światowej sławy atrakcją geologiczną, a wygląd tetrapoda zobaczyć można na tablicach, ustawionych w kamieniołomie.
Szlak z kamieniołomu prowadzi na północ, by skrajem Puszczy Jodłowej powrócić do centrum Zagnańska, zamykając pętlę. Atrakcje na szlaku: 1. Zagnańsk - stare domy drewniane 2. Bartków - dąb Bartek 3. Zachełmie - kamieniołom, kościół. Szlak w całości przejezdny dla roweru z sakwami / przyczepką rowerową. Szlak poprowadzony wyłącznie po drogach wyłączonych z ruchu pojazdów lub po drogach lokalnych o małym i bardzo małym natężeniu ruchu pojazdów, brak niebezpiecznych skrzyżowań. Szlak o charakterze rekreacyjnym. Szlak o szczególnych walorach przyrodniczych.