Green Velo

Szlak Bociana Białego to oznakowana kolorem zielonym, mająca niecałe 30 kilometrów trasa rowerowa. Biegnie w formie pętli, przez stare wioski i otwarte, rolnicze tereny na wschód od Sępopola, zbliżając się do granicy z Rosją. Biegnie głównie słabej jakości drogami asfaltowymi przez otwarte tereny, przez co szlak jest mocno eksponowany na wiatr. Atrakcją trasy są dwa gotyckie kościoły i liczne, bocianie gniazda - zgodnie z nazwą szlaku. Z uwagi na bliskość granicy, należy ze sobą zabrać dokumenty tożsamości i spodziewać się spotkania ze Strażą Graniczną.
Ogólny przebieg szlaku: Sępopol (0,0 km) - Romankowo (2,8 km) - Lwowiec (8,0 km) - Dzietrzychowo (11,9 km) - Gaj (16,7 km) - Dzietrzychowo (20,5 km) - Sępopol (28,3 km)
W miejscowościach na szlaku zachowały się liczne stare domy z czerwonej cegły, pokryte ceramiczną dachówką i posiadające ozdobne gzymsy i fryzy. Takie budownictwo charakterystyczne było dla całego obszaru Prus Wschodnich w XIX i początku XX wieku. Zachowane do dzisiaj obiekty tworzą charakterystyczny krajobraz kulturowy wsi warmińskiej. Mimo zniszczeń dokonanych przez Armię Czerwoną w czasie ofensywy 1945 roku oraz późniejszej, wieloletniej dewastacji opuszczonych majątków, w ostatnich latach uroda dawnej architektury odkrywana jest na nowo.
Wycieczka rozpoczyna się i kończy w Sępopolu – miasteczku położonym w zakolu Łyny, w miejscu, w którym uchodzi do niej rzeka Guber. W XIX w. przewidywana konieczność budowy kilku mostów spowodowała, że główny węzeł kolejowy Prus Wschodnich zlokalizowano w odległych o 12 km Korszach. W 1945 r. Sępopol został w 80% zniszczony. Z ważniejszych zabytków zachował się gotycki kościół pw. św. Michała Archanioła z XIV w., z górującą nad miastem wieżą, na której, na wysokości ok. 60 m, udostępniono taras widokowy. We wnętrzu świątyni można zobaczyć barokowy ołtarz główny i ambonę z 1. poł. XVII w. oraz kaplicę grobową rodu Kunheimów, właścicieli pałacu w pobliskich Judytach. Obok mostu na Łynie zachował się fragment murów obronnych z herbem miasta. Interesującym obiektem jest także użytkowana do dziś, secesyjna wieża ciśnień, wybudowana w 1912 r. Na wieży tutejszego kościoła, pochodzącego z XIV w., udostępniono taras widokowy, a w jej wnętrzu znajduje się ekspozycja muzealna, dotycząca historii miasta i regionu. Wyjeżdżając z Sępopola, warto zwrócić uwagę na zachowany fragment murów obronnych z umieszczonym na nich herbem miasta.
Szlak biegnie drogą w kierunku wsi Romankowo, częściowo przez lasy, do dużej i starej wsi Lwowiec. Praktycznie na każdym domu i słupie znajdują się tu gniazda bocianów białych, które w okolicy znajdują doskonałe warunki do życia i chowu młodych. Otwarte tereny ekstensywnego rolnictwa, duża ilość pokarmu oraz spokój sprawiają, że ta część Polski stanowi prawdziwą ostoję tego pięknego ptaka. Najciekawszym zabytkiem wsi jest gotycki kościół obronny z XIV wieku. Jego potężna wieża przypomina architekturę zamków krzyżackich - i słuszne to skojarzenie, bo ufundowany został przez jednego z Wielkich Mistrzów tego zakonu. W świątyni zachowały się gotyckie i późniejsze elementy wystroju. Kościół ten obecnie jest sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej.
Szlak prowadzi z Lwowca na północ, w kierunku Dzietrzychowa, gdzie znajduje się kolejny, zabytkowy kościół. Ta znacznie mniejsza świątynia ma drewnianą wieżę i skromniejszą, lecz również gotycką bryłę. Od tej wsi szlak zatacza małą pętlę do wsi Gaj, zbliżają się na 1,5 kilometra do granicy. Następnie trasa zawraca i ponownie przez Dzietrzychowo biegnie do Sępopola. Ostatni fragment szlaku prowadzi doliną rzeki Łyny. Atrakcje na szlaku: 1. Sępopol - zabytki miasta, układ urbanistyczny 2. Lwowiec - kościół obronny, tradycyjna, wiejska zabudowa 3. Dzietrzychowo - kościół gotycki 4. Liczne gniazda bocianów białych. Szlak w całości przejezdny dla roweru z sakwami / przyczepką rowerową. Szlak poprowadzony wyłącznie po drogach wyłączonych z ruchu pojazdów lub po drogach lokalnych o małym i bardzo małym natężeniu ruchu pojazdów, brak niebezpiecznych skrzyżowań. Szlak o charakterze rekreacyjnym.