Sielpia Wielka – zalew oraz Muzeum Zagłębia Staropolskiego
Zabytki techniki
Znajdujące się w Sielpi Muzeum Zagłębia Staropolskiego (filia Muzeum Techniki w Warszawie) stanowi unikatowy w skali europejskiej, zabytek techniki. Mieści się ono w halach dawnej walcowni i pudlingarni z pierwszej połowy XIX w., która została zbudowana w ramach programu uprzemysłowienia ziem polskich zainicjowanego po 1815 r. przez Stanisława Staszica.
Zakład korzystał z energii wodnej dzięki stworzeniu zalewu na pobliskiej rzece Czarnej. Zakład funkcjonował do 1921 r., kiedy to produkcja w nim stała się niekonkurencyjna w stosunku do produkcji np. w Zagłębiu Dąbrowskim. W 1934 r. zakład stał się pierwszym w kraju zabytkiem techniki i przemysłu wpisanym do rejestru zabytków. Zabytkowa fabryka posiadała prawie kompletne wyposażenie produkcyjne z pierwszej połowy XIX wieku, m. in. układ walcarek, pionierską, prototypową turbinę skonstruowaną przez Filipa Gerarda a także dwa wielkie rozmiarami koła wodne (jedno z nich ocalało) i dziś jako największe w Polsce koło wodne, o średnicy 9 m, służące w dawnej fabryce jako urządzenie napędowe dla walcarek, uruchamiane jest w sezonie letnim i wczesnojesiennym! Zakład został udostępniony zwiedzającym, a równocześnie zaczęto gromadzić plany, rysunki i dokumenty związane z rozwojem przemysłu w Zagłębiu Staropolskim w XIX stuleciu.
Okres II wojny światowej był dla zabytkowego zakładu tragiczny. Okupant potraktował jego wyposażenie jako źródło złomu, niszcząc prawie wszystkie urządzenia za wyjątkiem jednego koła wodnego. Zakład stał się ruiną. Dopiero w 1956 r., Muzeum Techniki, powróciło do roztoczenia opieki nad zrujnowanym, niestety, zabytkiem. Rozpoczęła się odbudowa i w 1962 r. placówka, jako oddział Muzeum Techniki, otrzymała nazwę Muzeum Zagłębia Staropolskiego. Rozpoczęto gromadzenie zabytkowych maszyn i mechanizmów pochodzących przede wszystkim z zakładów przemysłowych Ziemi Kieleckiej, m. in. zostały tam zabezpieczone - pochodzące z pierwszych dziesięcioleci XIX wieku obrabiarki z Fabryki Machin w Białogonie pod Kielcami (rzadkość w skali europejskiej). Powstała również kolekcja żeliwnych odlewów artystycznych i użytkowych. Tutaj mają też miejsce różnego rodzaju imprezy, wśród których najbardziej popularna to Kuźnice Koneckie odbywająca się na terenie dawnego Zakładu Metalurgicznego a obecnie wspomnianego wyżej Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego.
Z końcem kwietnia 2015 r. ruszyła nowa atrakcja turystyczna Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi. Przewodnicy zapraszają na podziemny spływ łodzią. Dzięki nowej atrakcji możemy prześledzić "wędrówkę" wody wpływając łódką do podziemnego kanału. Podczas spływu przewodnik opowiada historię powstania i funkcjonowania kanału, jak również wyjaśnia genezę jego nazwy. Płynąc można zaobserwować także ciekawą szatę naciekową oraz odczuć niezwykły chłód (przyjemny szczególnie latem!).
Koszt uczestnictwa 10 PLN/ os. Wymagana uprzednia rezerwacja telefoniczna.
Czas zwiedzania: ok. 40 min.
Bilety wstepu:
Bilet normalny 6 PLN
Bilet ulgowy 3 PLN (dzieci, młodzież, studenci, emeryci, renciści, os. niepełnosprawne)
Zwiedzanie bezpłatne:
Opiekunowie grup
Usługa przewodnicka:
Przewodnik w cenie biletów
Centrum Informacji Turystycznej
ul. Partyzantów 1
26-200 Końskie
tel. 41 372 90 88
www.konskie.travel
e-mail: informacja@konskie.travel
Sezonowy Punkt Informacji Turystycznej
Sielpia (dawny budynek Kina Letniego)
ul. Spacerowa, przy molo
Czynne tylko w sezonie lipiec - sierpień w soboty i niedziele w godz. 9.00–14.00