Białowieski Park Narodowy
Parki narodowe
Białowieski Park Narodowy – położony tuż przy granicy z Białorusią, chroni obszar ostatnich w Europie nizinnych lasów liściastych o cechach pierwotnych, centralny obszar Puszczy Białowieskiej. Za datę początkową powstania parku przyjmuje się rok 1921, kiedy to na części obecnego parku utworzono leśnictwo „Rezerwat”. W latach trzydziestych zostało ono przekształcone w „Park Narodowy w Białowieży”, a w 1947 roku jednostka otrzymała nazwę „Białowieski Park Narodowy” funkcjonującą do dziś. Ten pozbawiony ingerencji ludzkiej teren zajmuje powierzchnię 10 517 ha, co stanowi 1/6 części puszczy. Park jest jedynym polskim obiektem przyrodniczym wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wiekowy i wielogatunkowy las to niespotykane bogactwo świata grzybów, roślin i zwierząt. Znaczna ich część to gatunki pierwotne, które gdzie indziej zostały wytępione lub są poważnie zagrożone. Puszcza stwarza wyjątkowe warunki, dlatego nawet powszechnie znane gatunki przybierają tu niespotykane formy i rozmiary. Potężne drzewa o wymiarach pomnikowych można zobaczyć np. na szlaku pieszym „Do Dębu Jagiełły”, przebiegającym po terenie rezerwatu ścisłego. Na trasie przewodnik opowie nam o znaczeniu martwego drewna, pnia, konarów i kory starych drzew. Właśnie ich obecność przyczynia się do unikatowości puszczy, będącej miejscem zasiedlenia przez wiele gatunków mszaków, porostów oraz grzybów, dla których park jest niezwykle cenną ostoją.
Puszcza jest też środowiskiem życia dla bardzo dużej liczby gatunków zwierząt, stwierdzono ich ponad 12 tysięcy. Wśród nich najliczniejszą grupą są ptaki, aż 250 gatunków, a najlepiej poznaną ssaki z żubrem – symbolem parku na czele. Jeśli nie będziemy mieć na tyle szczęścia, żeby go spotkać podczas przemierzania puszczańskich szlaków powinniśmy się udać do Rezerwatu Pokazowego Żubrów. W usytuowanym przy szosie Hajnówka-Białowieża (ok. 3 km przed Białowieżą) zwierzyńcu, w warunkach zbliżonych do naturalnych mieszkają wszystkie gatunki ssaków kopytnych puszczy: żubry, jelenie, koniki polskie typu tarpan, sarny, dziki oraz duże drapieżniki: wilki oraz rysie. Rezerwat to dobre miejsce na edukację przyrodniczą. Podobne funkcje spełnia także Muzeum Przyrodniczo-Leśne, które prezentuje przyrodę i historię Puszczy Białowieskiej. Ekspozycje ukazują występujące tu zbiorowiska leśne, gatunki zwierząt oraz życie podziemne lasu. Muzeum rozlokowane jest na dwóch poziomach, posiada wieżę widokową, a ekspozycje wzbogacone o elementy audiowizualne dają wrażenie przebywania w lesie. Otoczone jest Parkiem Pałacowym założonym na przełomie XIX i XX w. wokół wznoszonej myśliwskiej rezydencji carów Rosji. Głównym obiektem tej rezydencji był pałac, który spłonął w 1944 r., ocalały jedynie budynki towarzyszące: Dom Zarządu, Dom Marszałkowski, Dom Jegierski, Dom Szoferów, Dom Łaźni. Miejsce po pałacu zajmuje dziś Dyrekcja, Muzeum Przyrodniczo-Leśne i Pokoje Gościnne BPN. W zabytkowym założeniu parkowym znajduje się najstarszy budynek w Białowieży – drewniany dworek z 1845 r., wzniesiony na potrzeby gubernatora grodzieńskiego – obecnie siedziba Ośrodka Edukacji Przyrodniczej BPN.
Najcenniejszym obiektem przyrodniczym Białowieskiego Parku Narodowego jest Obszar Ochronny Rezerwat, który dzieli się na dwa obszary: Południowo-Wschodnia Część Obrębu Ochronnego Rezerwat – najstarsza część Parku (dawny Rezerwat Ścisły) i Północno-Zachodnią Część Obrębu Ochronnego Rezerwat (dawny Obręb Ochronny Hwoźna). W najstarszej części obrębu chronione są wszystkie elementy przyrody: gleba, stosunki wodne, rośliny, zwierzęta, grzyby, krajobraz oraz pozostałości dawnej działalności człowieka (np. kurhany, drzewa bartne, mielerze). Obszar ten można zwiedzać idąc nieoznakowaną w terenie trasą wyłącznie pod opieką przewodnika turystycznego posiadającego licencję wydaną przez Dyrektora BPN. Część najmłodsza Obrębu: Północno-Zachodnia udostępniona jest szeroko dla turystyki pieszej i rowerowej, zimą - narciarskiej. Obejmuje ponad 25 km szlaków pieszych i 14 km szlaków rowerowych, a liczne obiekty, tj. drewniane kładki, punkty widokowe, tablice informacyjne ułatwiają zwiedzanie i poznawanie przyrody tego obszaru.
Opłaty:
Rezerwat Pokazowy Żubrów - w sezonie od połowy kwietnia do połowy października codziennie w godzinach od 9:00 do 17:00, poza sezonem od wtorku do niedzieli w godzinach od 8:00 do 16:00
Bilet normalny - 9 zł
Bilet ulgowy - 5 zł
Obręb Ochronny Rezerwat trasa „Do Dębu Jagiełły” (dawny Rezerwat Ścisły) - codziennie od pół godziny przed wschodem słońca do pół godziny po zachodzie słońca
Bilet normalny - 6 zł
Bilet ulgowy - 3 zł
Muzeum Przyrodniczo-Leśne - od połowy kwietnia do połowy października: poniedziałek-piątek w godz. 9:00-16:30*, w sobotę i w niedzielę w godz. 09:00-17:00* w pozostałym okresie: od wtorku do niedzieli włącznie, w godzinach od 9.00 do 16.00*
Bilet normalny - 13 zł
Bilet ulgowy - 9 zł
Pozostałe opłaty:
wjazd rowerem na teren Rezerwatu Pokazowego Żubrów - 4 zł
wjazd rowerem na teren Obrębu Ochronnego Rezerwat (dotyczy dawnego Rezerwatu Ścisłego) - 7 zł
opłata za wędkowanie z brzegu na stawach i na rzece Narewka w Parku Pałacowym: za 1 dzień - 10,00 zł, za 3 dni - 25,00 zł, za 7 dni - 40,00 zł
Białowieski Park Narodowy
Park Pałacowy 11
17-230 Białowieża
tel. 85 681 29 01
www.bpn.com.pl
