Ruiny huty Józef w Samsonowie
Zabytki techniki
Ruiny „Huty Józef” w Samsonowie stanowią jeden z najwspanialszych zabytków Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Legendy i podania ustne umiejscawiają Samsonów już w czasach Bolesława Krzywoustego, natomiast źródła pisane wzmiankują istnienie kuźnicy w 1584 r., którą na 10 lat w dzierżawę przejmuje Łukasz Samson.
W początkach XVII w. na ziemię tą przybywają włoscy hutnicy z Bergamo stawiając w roku 1598 drugi po Bobrzy wielki piec na ziemiach polskich. W latach 1641-44 powstaje następny wielki piec dający ciekłą surówkę wykorzystywaną głównie do produkcji lanych kul armatnich, dział, moździerzy i granatów. W kolejnych latach właścicielami zakładu są Gibboni, Servalli a w końcu biskupi krakowscy. W roku 1778 r. biskupi krakowscy budują nowy wielki piec. Od roku 1789 tzw. klucz samsonowski z dobrami biskupimi przejęty zostaje na własność państwa. W latach 1818-22 staraniem St. Staszica powstaje najnowocześniejszy w Królestwie Polskim wielki piec wraz z osiedlem mieszkaniowym. Wielki piec pracował do 1866 r. kiedy to zniszczył go pożar, dając 800 ton surówki rocznie. Po pożarze nie odbudowano go ze względu na coraz tańszy węgiel i silny rozwój Zagłębia Dąbrowskiego. Patrząc dziś na ruiny mamy wrażenie jakbyśmy oglądali klasycystyczne założenie pałacowe. Na jego osi dominują: wieża wyciągowa (gichtociągowa) i okrągły piec, a niższe skrzydła tworzą pomieszczenia w których nadawano ostateczny kształt wyrobom i przygotowywano skład: budynek dmuchawy, emaliernia, klatka koła wodnego, maszynownia, modelarnia, suszarnia, odlewnia, przejście podziemne i węgielnia. Siłą napędową wszystkich urządzeń była do czasu zainstalowania w 1829r. maszyny parowej energia spadku wód doprowadzana ze stawu i częściowo odprowadzana do Bobrzy podziemnym, dziś częściowo zasypanym sklepionym kanałem. Na skrzyżowaniu przy hucie stoi pomnik poświęcony pomordowanym i kapliczka z czerwonego piaskowca.
Informacje praktyczne:
Godziny otwarcia:
Obiekt otwarty: poniedziałek - niedziela: 10:00 -18:00
Bilety wstępu:
Wstęp bezpłatny
Punkt Informacji Turystycznej w Samsonowie
Samsonów 33
tel. +48 41 300 37 18
E-mail: informacja.turystyczna@o2.pl
www.samsonow.info
