Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie
Parki/muzea etnograficzne
Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie – jeden z dwóch najstarszych w kraju skansenów budownictwa ludowego. Nosi imię Adama Chętnika – założyciela, etnografa i działacza społecznego.
Pierwszy obiekt skansenu stanął na zakupionym przez niego placu w 1923 roku. Sukcesywnie powiększany o kolejne nabytki i eksponaty, skansen został całkowicie zniszczony w wyniku działań wojennych. Ocalały dwa odrzynki drzew bartnych i brama wejściowa od strony rzeki. Po raz drugi odrodził się w 1958 roku, także dzięki pomocy emerytowanego już wówczas Chętnika.
Dzisiaj skansen jest oddziałem Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży. Zajmuje powierzchnię 3,5 ha, na której znajdują się 23 zabytkowe budynki drewniane oraz kilkadziesiąt obiektów tzw. małej architektury: bramy, kapliczki, studnie, bróg. Zwiedzanie zaczyna się ze wzgórza Ziemowita, gdzie w czasie wykopalisk archeologicznych odkryto fundamenty średniowiecznego zamku murowanego, wokół którego powstał Nowogród. Wejście do skansenu zdobi chałupa ze wsi Łyse, a bilety kupuje się w dworze z XIX wieku. Najstarsza część ekspozycji plenerowej to tzw. Plac Bartny z ulami i odrzynkami drzew bartnych ocalałymi od zniszczeń wojennych.
Z altany na placu, ozdobionej od wewnątrz znakami bartnymi, rozpościera się widok na panoramę Kurpiowszczyzny. Zgromadzone w skansenie kurpiowskie chałupy można zwiedzać od środka przekonując się jak wyglądały biedniejsze i bogatsze domostwa. Wśród pozostałych obiektów wyróżniają się: XIX- wieczny młyn wodny, kapliczka św. Jana Nepomucena oraz wiatrak gospodarczy. Wszystkie budynki pochodzą z okresu od końca XVIII w. do połowy XX w. z terenu Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Skansen najlepiej odwiedzić podczas Ogólnopolskich Dni Kultury Kurpiowskiej, kiedy na jego terenie organizowany jest kiermasz oraz pokazy twórczości ludowej.
Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika
ul. Zamkowa 25
18-414 Nowogród
tel. 86 217 55 62
www.4lomza.pl
